Crypto, BlockChain và TA

Múp Nè

1 years 5 min read

Như bất kì một loại tài sản nào trên cuộc đời này, đầu tư vào điều gì thì luôn phải có niềm tin, kể cả tài sản hữu hình hay vô hình. Để các bạn biết mình có nên đầu tư không, thì cùng mình tìm hiểu cách crypto đã gây dựng niềm tin như thế nào nhóe!

Dù Crypto đã là một thuật ngữ quen thuộc nhưng vì để hông phụ lòng thầy cô zạy zăn nên mình vẫn giải thích ở đây để chống trôi và bài viết có mở bài =))

Crypto - Tiền điện tử là gì?

Tiền điện tử giống như một dạng tiền mặt ở dưới dạng kỹ thuật số. Bạn có thể sử dụng nó để trả tiền cho bạn bè, mua đôi tất mới mà bạn đang để mắt tới 👀 hoặc đặt chuyến bay ✈️ và khách sạn 🏨 cho kỳ nghỉ tiếp theo của bạn. Bởi vì tiền điện tử là kĩ thuật số nên nó cũng có thể được gửi cho bất cứ người nào bạn muốn ở bất cứ đâu trên thế giới chỉ cần có địa chỉ cụ thể.

Vậy nó khác gì ngân hàng hay các payment method khác?

Các cổng thanh toán trực tuyến truyền thống được sở hữu bởi các tổ chức dưới một hệ thống pháp luật. Bạn cần phải gửi tiền hoặc chứng minh tình hình tài chính để nhận được credit từ các tổ chức tín dụng này. Họ giữ tiền cho bạn và bạn cần yêu cầu họ chuyển tiền thay cho bạn khi bạn muốn chi tiêu.

Trong tiền điện tử, không có một tổ chức nào. Bạn, bạn bè của bạn và hàng nghìn người khác có thể hoạt động như ngân hàng của riêng mình. Máy tính của bạn kết nối với máy tính của người khác, nghĩa là bạn giao tiếp trực tiếp – không cần người trung gian!

Để sử dụng tiền điện tử, bạn không cần đăng ký trang web bằng địa chỉ email và mật khẩu. Bạn có thể tải nhiều ứng dụng xuống điện thoại của mình để bắt đầu gửi và nhận.

Vậy làm sao để crypto minh bạch như tiền gửi ngân hàng và được công nhận?

Blockchain là gì?

Để bắt đầu đi vào thị trường, chúng ta nên biết một vài khái niệm liên quan. Khái niệm đầu tiên mà mọi người thường nghe là Blockchain.

Blockchain - chuỗi khối là một loại cơ sở dữ liệu đặc biệt. Một chuỗi khối có một số thuộc tính đặc biệt. Các quy tắc về cách thêm dữ liệu và khi dữ liệu đã được lưu trữ, gần như không một ai có thể sửa đổi hoặc xóa dữ liệu đó.

Dữ liệu được thêm vào theo thời gian trong các cấu trúc được gọi là khối . Mỗi khối được xây dựng trên khối cuối cùng và bao gồm một phần thông tin liên kết trở lại khối trước đó. Bằng cách xem khối cập nhật nhất, chúng tôi có thể kiểm tra xem nó đã được tạo sau khối cuối cùng chưa. Vì vậy, nếu chúng ta tiếp tục đi xuống "chuỗi", chúng ta sẽ đạt đến khối đầu tiên của mình - được gọi là khối gốc .

Giả sử rằng bạn có một bảng tính có hai cột. Trong ô đầu tiên của hàng đầu tiên, bạn đặt bất kỳ dữ liệu nào bạn muốn giữ.

Dữ liệu của ô đầu tiên được chuyển đổi thành mã định danh gồm hai chữ cái, sau đó sẽ được sử dụng như một phần của đầu vào tiếp theo. Trong ví dụ này, mã định danh gồm hai chữ cái KP phải được sử dụng để điền vào ô tiếp theo trong hàng thứ hai ( defKP ). Điều này có nghĩa là nếu bạn thay đổi dữ liệu đầu vào đầu tiên ( abcAA ), thì bạn sẽ nhận được một tổ hợp các chữ cái khác nhau trong mọi ô khác.

Giả sử bạn thay đổi dữ liệu trong ô đầu tiên – bạn sẽ nhận được một mã định danh khác, điều đó có nghĩa là khối thứ hai của bạn sẽ có dữ liệu khác, dẫn đến một mã định danh khác ở hàng 2, v.v. Về bản chất, TH là sản phẩm của tất cả các thông tin có trước nó.

Các chuỗi khối kết nối với nhau thế nào?

Với các mã định danh gồm hai chữ cái – là một sự tương tự đơn giản hóa về cách một chuỗi khối sử dụng hash function. Hash là chất keo giữ các khối lại với nhau. Nó bao gồm việc lấy dữ liệu ở bất kỳ kích thước nào và chuyển dữ liệu đó qua một hàm toán học để tạo ra đầu ra (một hash) luôn có cùng độ dài.

Hash function hay còn gọi là “hàm băm” là hàm nhận một input đầu vào, từ input đó tạo ra một giá trị output (hay còn gọi là “hash value” – “giá trị băm”) tương ứng. Giá trị đầu vào có thể có độ dài tuỳ ý nhưng giá trị băm thì luôn có độ dài cố định. Hash function là hàm mã hoá một chiều.
Một hash function tốt phải thỏa mãn các điều kiện sau
Tính toán nhanh
Ít xảy ra đụng độ, tức là khả năng để các gía trị input khác nhau cho ra cùng một giá trị băm là rất thấp
Không thể đảo ngược: Đảm bảo không có phương pháp khả thi để tính toán được dữ liệu vào nào đó để cho ra giá trị băm mong muốn

Các giá trị băm được sử dụng trong các chuỗi khối rất thú vị, ở chỗ tỷ lệ bạn tìm thấy hai phần dữ liệu cho cùng một đầu ra chính xác là rất thấp. Giống như số nhận dạng ở trên, bất kỳ sửa đổi nhỏ nào đối với dữ liệu đầu vào của chúng ta sẽ cho kết quả đầu ra hoàn toàn khác.

Thử minh họa bằng SHA256, một chức năng được sử dụng rộng rãi trong Bitcoin. Như bạn có thể thấy, ngay cả việc thay đổi cách viết hoa của các chữ cái cũng đủ để xáo trộn hoàn toàn đầu ra.

Thực tế là không có bất kỳ xung đột SHA256 nào đã biết (nghĩa là hai input khác nhau cho cùng một output) là vô cùng quý giá trong bối cảnh của blockchain. Điều đó có nghĩa là mỗi khối có thể quay lại khối trước đó bằng cách bao gồm hàm băm của nó và mọi nỗ lực chỉnh sửa các khối cũ hơn sẽ ngay lập tức trở nên rõ ràng.

Chuỗi khối và phân quyền

Khi bạn nghe mọi người nói về công nghệ blockchain, có khả năng họ không chỉ nói về cơ sở dữ liệu mà còn về các hệ sinh thái được xây dựng xung quanh nó.

Là cấu trúc dữ liệu độc lập, blockchain chỉ thực sự hữu ích trong các ứng dụng thích hợp. Nơi mà mọi thứ trở nên thú vị là khi chúng ta sử dụng chúng như công cụ để những người xa lạ phối hợp với nhau. Kết hợp với các công nghệ khác và một số lý thuyết trò chơi - Game Theory, blockchain có thể hoạt động như một sổ cái phân tán không bị kiểm soát bởi bất kỳ ai.

Điều này có nghĩa là không ai có quyền chỉnh sửa các mục ngoài các quy tắc của hệ thống (sớm nói thêm về các quy tắc). Theo nghĩa đó, bạn có thể lập luận rằng sổ cái được sở hữu đồng thời bởi tất cả mọi người : những người tham gia đạt được thỏa thuận về giao diện của sổ cái tại bất kỳ thời điểm nào.

Lý thuyết trò chơi là nền tảng cho sự phát triển của tiền điện tử và là một trong những lý do khiến Bitcoin phát triển mạnh trong hơn một thập kỷ, bất chấp nhiều nỗ lực phá vỡ network
Lý thuyết trò chơi là một phương pháp toán học ứng dụng được sử dụng để nghiên cứu hành vi của con người dựa trên việc ra quyết định hợp lý. “Trò chơi” được thiết kế như một môi trường tương tác, vì vậy người chơi có xu hướng hành động hợp lý khi đáp ứng các quy tắc trò chơi hoặc trước ảnh hưởng của những người chơi khác.
Khái niệm này ban đầu được phát triển trong kinh tế học để điều tra hành vi của các doanh nghiệp, thị trường và người tiêu dùng, nhưng hiện được áp dụng rộng rãi trong các lĩnh vực nghiên cứu khác. Do đó, các mô hình lý thuyết trò chơi có thể được sử dụng như một công cụ để kiểm tra hành vi tiềm năng của các tác nhân tương tác và kết quả có thể có của các hành động của họ, trong các tình huống được xác định trước. Các mô hình cũng có thể được áp dụng trong nghiên cứu rộng rãi về chính trị, xã hội học, tâm lý học và triết học.
Khi áp dụng cho tiền điện tử, các mô hình lý thuyết trò chơi đóng một vai trò quan trọng khi thiết kế một hệ thống kinh tế an toàn và không đáng tin cậy, chẳng hạn như hệ thống của Bitcoin . Việc tạo ra Bitcoin dưới dạng hệ thống chịu lỗi Byzantine (BFT) là kết quả của sự kết hợp hài hòa giữa mật mã và lý thuyết trò chơi.
Tuôi sẽ cố gắng để viết thêm đề tài này, nó là môn thú zị nhất lúc tuôi học ngành Toán ứng dụng :D

Tại sao các chuỗi khối cần phải được phân cấp?

Tất nhiên, bạn có thể tự mình vận hành một chuỗi khối. Nhưng bạn sẽ kết thúc với một cơ sở dữ liệu cồng kềnh so với các lựa chọn thay thế ưu việt. Tiềm năng thực sự của nó có thể được khai thác trong một môi trường phi tập trung – tức là môi trường mà tất cả người dùng đều bình đẳng. Bằng cách đó, chuỗi khối không thể bị xóa hoặc chiếm đoạt một cách ác ý. Đó là một nguồn sự thật duy nhất mà bất cứ ai cũng có thể nhìn thấy.

Từ những giải thích về blockchain, bạn đã hiểu tại sao mình có thể tin tưởng tiền điện tử chưa, nếu chưa thì cmt i, tuôi giải thích tiếp :D